CARL JUNG VÀ THUẬT CHIÊM TINH TRONG PHÂN TÂM HỌC

Carl Jung and Astrology in Psychoanalysis

Nguồn: Exploring Your Mind – 9/2/2018

Người dịch: BS NGUYỄN MINH TIẾN

Carl Jung (1875-1961) là người chịu trách nhiệm đưa thuật chiêm tinh vào phân tâm học. Nhà phân tâm người Thụy Sĩ này, người từng đi theo Freud, đã đối mặt với các chủ đề mà nhiều người cho là gần với ma thuật hơn là khoa học.

Mặc dù vậy, những giả thuyết của ông rất sâu sắc và thú vị. Chúng thậm chí còn được chuyển thành một trường phái tư tưởng vẫn còn tồn tại cho đến ngày nay.

Đối với Jung, chiêm tinh học là sự tổng hợp tất cả những kiến ​​thức cổ xưa về tâm lý học. Một cách trực quan, 12 cung hoàng đạo đóng vai trò như một bản tóm tắt các thực tại tinh thần. Chúng định hình nên những điều mà Jung gọi là “nguyên mẫu” (archetype), là những khuôn mẫu hoặc mô hình tâm lý tồn tại trong vô thức tập thể .

Carl Jung chắc chắn rằng bên trong mỗi con người tồn tại một thiên hướng bẩm sinh để trở thành những gì họ thực sự là. Và chúng ta không “lĩnh hội” nó. Mà đúng hơn, chúng ta được sinh ra cùng với nó.

Đây là nơi chúng ta có thể thấy ảnh hưởng của chiêm tinh học đối với phân tâm học theo trường phái Jungian. Các nhà chiêm tinh (astrologers) đoan chắc rằng mỗi người có một khuynh hướng sống nhất định từ lúc sinh ra.

Chiêm tinh, giống như vô thức tập thể mà tâm lý học có liên quan, bao gồm các cấu hình có tính biểu tượng: Các “vì sao” là những vị thần, biểu tượng cho sức mạnh của vô thức.

- Carl G. Jung-

Tính đồng bộ, hay chiêm tinh học, trong phân tâm học của Jung

Jung đã phát triển khái niệm "tính đồng bộ" (synchronicity) trong lý thuyết của mình. Chính giả thuyết này đã đưa chiêm tinh học trở thành phân tâm học.

Tính đồng bộ đề cập đến các sự kiện tạo ra sự trùng hợp (coincidence). Chúng xảy ra cùng một lúc, nhưng dường như bị tách rời, không liên quan. Giống như khi bạn đang nghĩ về điều gì đó bất thường, chẳng hạn như một con dơi, rồi ngay sau đó bạn lại nhìn thấy một con dơi bên ngoài cửa sổ.

Đối với Jung, những sự trùng hợp này tuân theo những sợi dây vô hình nhất định kết nối mọi thứ. Và điều này phù hợp với các nguyên tắc của chiêm tinh.

Theo kiến ​​thức này, các lực lượng vô hình tồn tại phát ra từ vũ trụ. Những lực lượng này liên tục trộn lẫn với nhau và làm phát sinh các sự kiện xảy ra trong cuộc sống của một người.

Bằng cách này, ảnh hưởng của chiêm tinh học đối với phân tâm học Jungian là rõ ràng. Một trật tự phổ quát không xác định biểu hiện trong một tình huống cụ thể.

Các chuyển động của vũ trụ dẫn đến các sự kiện cụ thể trong cuộc sống của một người. Điều này có vẻ hơi khác xa với khoa học, nhưng vật lý lượng tử (quantum physics) cũng đã đưa ra các giả thuyết tương tự.

Jung gọi chiêm tinh học là “phương pháp trực quan” (intuitive method). Ông tuyên bố nhiều lần rằng ông đã xác minh một số trạng thái tâm lý hoặc các sự kiện cụ thể có tương quan với chuyển động của hành tinh. “Đặc biệt khi Thổ Tinh (Saturn) và Thiên Vương Tinh bị ảnh hưởng” - Ông tuyên bố vào năm 1954 trong một cuộc phỏng vấn.

Các nhà chiêm tinh và Jung

Về phần mình, các nhà chiêm tinh đồng ý với nhiều quan điểm của Jung. Họ nhấn mạnh vào sự tồn tại của các lực vô hình mang lại cảm giác đặc biệt cho tất cả những gì xảy ra.

Nhà  chiêm tinh học nổi tiếng người Tây Ban Nha Lluís Gisbert cho biết: “Những lực gây chuyển động mặt trời và các vì sao cũng chính là lực gây chuyển động linh hồn con người .

Vì vậy, giống như ảnh hưởng của chiêm tinh có thể nhìn thấy trong phân tâm học, điều ngược lại cũng được thấy. Nhiều nhà chiêm tinh học chuyển sang ý tưởng của Jung để phát triển cách giải thích của họ.

Một trường hợp rất đặc biệt là Richard Tarnas. Học giả này là khá độc đáo: Ông là một nhà triết học tại Harvard đồng thời cũng là một nhà tâm lý học và nhà chiêm tinh.

Ông giải thích rằng ông đến với chiêm tinh học sau khi vận dụng những lời dạy của Jung. Cách tiếp cận ban đầu của ông ấy với chiêm tinh trên hết là theo kinh nghiệm.

Ông đã rất ngạc nhiên khi thấy rằng các biểu đồ sao (star charts) của Galileo, Einstein và Darwin rất giống nhau. Ngoài ra, cấu hình hành tinh (planetary configuration) tương tự đã được lặp lại trong một buổi hòa nhạc của Beethoven và màn trình diễn đáng kinh ngạc nhất của Jimi Hendrix.

Một cụm từ tóm tắt vị trí của ông ấy là: “Tâm trí của bạn là nhịp thở của vũ trụ”.

Một mối quan hệ không dễ chịu

Hầu như tất cả các nhà phân tâm đều đặt câu hỏi về ảnh hưởng của chiêm tinh đối với phân tâm học. Họ xem đó chỉ là sự giảm bớt những huyền thoại và truyền thuyết tưởng tượng vốn kém giá trị.

Trên thực tế, phân tâm học cổ điển dựa trên ý tưởng rằng con người nắm quyền kiểm soát số phận của mình. Sự trùng hợp đã kể trên vốn không tồn tại.

Từ quan điểm ngược lại, một số người lại đặt câu hỏi về tính hợp lý cực đoan theo kiểu Descartes đã được áp đặt lên tri thức. Họ nói rằng không chỉ có một, mà là có nhiều cách để đạt đến chân lý. Và “chân lý” mang tính hợp lý, mang tính khoa học chỉ là một trong số đó.

Dù sao, việc áp dụng chiêm tinh học vào trong phân tâm học vẫn còn tồn tại. Ít nhất là trong trường phái tư duy Jungian. Cả những người theo phương pháp này và các nhà chiêm tinh học đều cảm thấy gần gũi hơn với vật lý lượng tử.

Họ cam đoan rằng sau cùng sẽ xuất hiện một loại trí tuệ mới để thách thức các quy luật có tính hợp lý. 

Chúng ta hãy chờ xem nếu điều đó xảy ra…