PHÊ PHÁN DSM-5 CÓ PHẢI LÀ “CHỐNG TÂM THẦN HỌC” KHÔNG?

Is Criticism of DSM-5 ‘Anti-psychiatry’? - Updated Jul 24, 2013
Tác giả: ALLEN FRANCES, MD - Professor Emeritus of Psychiatry and former Chair at Duke University
Nguổn: HUFFPOST - HuffPost là một trang tin tức trực tuyến và blog về tin tức và ý kiến của Mỹ. Quan điểm trên trang web hướng về chính trị cánh tả (Theo Wikipedia)

Người dịch : BS NGUYỄN MINH TIẾN

Hiệp hội Tâm thần học Hoa Kỳ (APA: The American Psychiatric Association) chưa một lần nào đề cập đến những câu hỏi thuộc phạm vi trách nhiệm được đặt ra về DSM-5. Thay vì thế, họ luôn luôn theo đuổi việc khuyến cáo trong quan hệ công cộng để lập đi lập lại mấy câu “thần chú” vô nghĩa rằng đã có nhiều chuyên gia làm việc cật lực cho DSM-5, rằng đây là sự phản ánh những gì mới nhất trong khoa học và rằng đó là một tiến trình cởi mở nhất chưa từng có.

Khi mà hơn 50 hiệp hội về sức khoẻ tâm thần đề nghị cần phải có một cuộc xét duyệt lại dựa trên chứng cứ và mang tính độc lập về những đề xuất mới gây tranh cãi trong DSM-5, thì APA đã gạt bỏ tất cả. Cứ mỗi khi những người chủ trương DSM-5 và tôi được mời để tranh biện, họ luôn luôn từ chối gặp mặt đối mặt để thảo luận các chủ đề theo từng chủ điểm. Những “chủ điểm nói chuyện” (talking points) của họ, những đôi tai không lắng nghe và cách tiếp cận theo kiểu thủ thế (circle the wagons approach) của họ đã tước mất cơ hội để DSM5 có cơ hội rất cần thiết để tự sửa chửa trước khi nó được công bố một cách vội vã.

Trong hoạt động quan hệ công cộng diễn ra êm đẹp gần đây nhất của APA (2013), vị chủ tịch của hiệp hội đã đưa ra hai thỉnh cầu gây kinh ngạc – đó là xem những chỉ trích đối với DSM-5 gần như tương đương với thái độ “chống tâm thần học” (anti-psychiatry) và xem những chỉ trích đó như là biểu hiện của sự kỳ thị đối với các bệnh tâm thần.

Patrick Landman, một bác sĩ tâm thần nổi tiếng người Pháp, người đã viết một quyển sách nổi tiếng về DSM-5, đã có một đáp từ mạnh mẽ trước cuộc tấn công mới đến từ APA:

 

Chúng ta cần làm rõ – phản đối DSM-5 không phải là phản đối tâm thần học. Mới đây, các lãnh đạo APA đã miêu tả tất cả những sự phản đối DSM-5 như là một hình thức “chống tâm thần học”. Đây quả là điều vô lý!

Cách thức tu từ như thế có mục đích là gây mất uy tín cho những người chỉ trích để cho DSM-5 không phải đối mặt với những lập luận nghiêm túc và có cơ sở của họ.

Sự phản đối các phương pháp và những thay đổi trong DSM-5 là điều đến từ khắp nơi trên thế giới, bao gồm hàng chục nghìn bác sĩ tâm thần, nhà tâm lý lâm sàng, chuyên viên tham vấn, chuyên viên công tác xã hội cùng những chuyên viên sức khoẻ tâm thần khác.

Những người phản đối DSM-5 thuộc về những trường phái tư duy khác nhau, nhưng cùng hợp nhất lại vì một nỗi lo khi xem đó không phải là một thứ tiếng nói an toàn hoặc có tính khoa học. Tất cả chúng ta đều đã đầu tư rất nhiều vào lĩnh vực tâm thần học và không thể bằng bất cứ cách suy diễn tưởng tượng nào mà lại có thể bị xem là “chống tâm thần học”. Thật vậy, chúng ta đang cố gắng để cứu lấy ngành tâm thần học khỏi những sai sót của DSM-5.

Chủ đề “kỳ thị” ở đây tương đương với một sự nguỵ biện để đánh lạc hướng dư luận (Nguyên văn: “a red herring” – Thành ngữ “cá trích đỏ” – ND). Chúng ta quan tâm sâu sắc đến phẩm hạnh và quyền của tất cả những người cần đến tâm thần học và hết lòng tranh đấu chống lại bất kỳ hình thức phân biệt đối xử nào đối với những bệnh nhân tâm thần.

Hầu hết những ai phản đối DSM-5 đều không phản bác việc phân loại bệnh tâm thần. Chúng ta xem đây là một việc thiết yếu về dịch tễ học, cho nghiên cứu cũng như cho thực hành lâm sàng. Những gì chúng ta tranh luận ở đây là sự khả tín về mặt khoa học (scientific reliability), tính chắc chắn (validity) và sự hữu dụng (usefulness) của các chẩn đoán mới trong DSM5, ngoài ra còn tính đến cách làm bảo thủ và thiếu tổ chức khi nó được biên soạn.

Ngay cả những người chỉ trích DSM-5, dẫu có đặt vấn đề về “mô hình giản lược sinh-y học” (reductionist bio-medical model), cũng không chất vấn về sự góp phần của khía cạnh sinh học trong bệnh lý tâm thần. Họ luôn có thiện ý đối với những bước đột phá khoa học thực sự, nhưng họ từ chối chấp nhận một lối tư duy thuần tuý chỉ dựa trên khía cạnh sinh học. Họ không phản bác việc dung thuốc khi thuốc có tác dụng mang lại sự thuyên giảm và hồi phục cho bệnh nhân.

Sau cùng, DSM-5 sẽ dẫn đến việc chẩn đoán quá mức (over-diagnosis) và gia tăng xu hướng “y khoa hoá” (over-medicalization) đối với những thể loại hành vi mà bao lâu nay vẫn được xem là một phần của những biểu hiện khác nhau ở người bình thường (chẳng hạn như đau buồn do tang chế) và DSM-5 sẽ kích hoạt những “làn sóng bệnh giả tạo” (Nguyên văn: “false epidemics” - Ở đây không dịch “epidemics” là “bệnh dịch” được – ND) và đưa đến việc kê toa thuốc không thoả đáng mà việc này tự nó cũng gây ra những nguy hiểm (đặc biệt là cho trẻ em). Việc nói ra những điều như thế chẳng hề làm bất cứ điều gì để gọi là “chống tâm thần học” mà thay vào đó còn là sự đồng thuận với những ý nghĩa chung và… Vâng, để bảo vệ tâm thần học nữa là…

Cảm ơn Giáo sư Landman! Thật tuyệt vời khi quan sát ông tranh biện với Chủ tịch APA về vấn đề này – Liệu việc phản đối DSM5 là “tâm thần học chuyên nghiệp” (pro psychiatry) hay là “chống tâm thần học” (anti-psychiatry). Chúng ta có thể yên tâm để đánh cược xem ai có thể thắng, nhưng những cuộc tranh biện như thế sẽ chẳng bao giờ xảy ra. Bộ phận quan hệ công cộng (PR – Public Relations) của APA sẽ không bao giờ chấp thuận làm thế.

Vì thế hãy tiếp tục tìm xem những đợt quảng cáo liên tục đầy chiêu trò của APA (continued flow of desperate APA puffery) – và đừng ngạc nhiên gì về sự yếu kém chất lượng của DSM-5 (lack of DSM-5 substance). Không thể biện minh cho điều không thể biện minh được!

 
Patrick Landman (Trái) và Allen Frances (Phải)

Tác giả Allen Frances là giáo sư (professor emeritus) tại Đại học Duke University và là người đứng đầu nhóm chuyên trách biên soạn DSM IV (DSM-IV task force). Thiết nghĩ, ông là người hoàn toàn đủ tư cách để phát biểu về DSM5 – ND.

BS Patrick Landman, người được trích phát biểu trong bài, là BS tâm thần nhi, nhà phân tâm, nhà nghiên cứu tại Đại học Paris, người đứng đầu tổ chức STOP DSM FRANCE. Đại diện cho cuộc tranh đầu của giới phân tâm Pháp chống lại DSM-5.